اصل معاد یکی از اصولی است که مورد قبول همه فرق مسلمین وادیان آسمانی قرار گرفته است.ولی در نحوه ان اختلاف وجود دارد.

البته در مورد اینکه معاد بصورت روحانی باشداتفاق وجود دارد ولی در جسمانی بودن ونحوه آن اختلاف وجود دارد.ما در این نوشتار دیدگاه ابن سینا وصدرالمتالهین دو تن از مشاهیر حکمت اسلامی رو بیان میکنیم.

ابن سینا معاد جسمانی رو با دلایل عقلی اثبات میکند اما در مورد معاد جسمانی میگوید:"عقل انسان ازدرک چگونگی و کیفیت معاد جسمانی عاجز است ولی از آنجا که شرع به وجود چنین معادی قایل است وما به صدق شریعت اعتماد داریم وجود چنین معادی رو میپذیریم هر چند که براهین عقلی بر اثبات آن نداریم."

ملاصدرا در کتاب مبداومعاد میگوید:حق اینست که آنچه در معاد بر میگردد همان بدن عنصری دنیوی است نه مانند ان.هر کس منکر چنین معادی شود منکر شریعت شده است.

ولی خود ملاصدرا با براهین عقلی نمیتواند چنین معادی جسمانی را که همان بدن دنیوی برگردد اثبات کند.ومعاد جسمانی را با بدن مثالی اثبات میکند.

البته بررسی دلایل این دو فیلسوف خارج از این نوشتار به بحثهای فراوان وپیچیده عقلی نیازمند.

 

                                                              (برداشت از مجله کلام اسلامی شماره 70)